به گزارش مشرق، اندیشکده آمریکایی کارنگی همزمان با نزدیک شدن موعد برگزاری همهپرسی استقلال کردستان عراق، در مطلبی به بررسی دلایل واقعی برگزاری این همهپرسی و احتمال نتیجهبخش بودن آن پرداخته است.
در بخشی از این گزارش به دو جنبه دروناقلیمی و بروناقلیمی برگزاری همهپرسی پرداخته شده و آمده: «روی آوردن کردها به استفاده از حق تعیین سرنوشت - که شاید به برگزاری همهپرسی منتهی شود - فقط یک رقابت صرف میان اربیل و بغداد نیست بلکه رقابتی است بر سر قدرت میان احزاب کرد. رقابت میان اربیل و بغداد بر سر به دست آوردن امتیاز بیشتر از حکومت مرکزی عراق است ولی رقابت میان خود کردها، بر سر کسب قدرت، درآمد و منابع بیشتر است. رقابت میان احزاب کردی از زمان شروع نبرد با داعش و به چالش کشیده شدن حزب دموکراتیک "مسعود بارزانی" توسط پکک، شدت بیشتری یافت.»
کارنگی در خصوص احتمال به ثمر رسیدن این همهپرسی نوشته: «اکثر ناظران سیاسی بر این عقیدهاند که همهپرسی استقلال کردستان، به استقلال نمیانجامد. به رغم لابیگری شدید در آمریکا و اروپا، اقلیم نتوانست حمایت رسمی حتی یک بازیگر عمده منطقهای یا بینالمللی را از همهپرسی استقلال، کسب کند. برخی کشورها از حق کردها برای تعیین سرنوشت خود دفاع میکنند و برخی هم از تلاش پیشمرگه در جبهههای نبرد با داعش قدردانی میکنند ولی همه آنها، همزمان خود را متعهد به احترام به تمامیت ارضی و حق حاکمیت دولت مرکزی عراق میدانند. حتی کنگره آمریکا که کردهای عراق نفوذ خاصی در آن دارند، ارائه کمکهای نظامی به پیشمرگهها را به ماندن اقلیم در خاک تحت حاکمیت عراق مشروط کرده است.»
در بخش دیگری از گزارش به مشوق مالی کردستان عراق برای جدایی یعنی بسته شدن پرونده سهم دیگر عراقیها از نفت کرکوک پرداخته شده و آمده: «حتی اگر همهپرسی برگزار شود و اکثریت شرکتکنندگان به آن رأی مثبت بدهند، با توجه به عدم رأی مثبت پارلمان عراق به این جدایی، ادعای حقوقی بغداد بر منابع حاصل از فروش نفت کرکوک، بر سر جای خود باقی میماند و اقلیمی که حالا دیگر دسترسی به هیچ آب آزادی ندارد، برای صادرات نفت خود، باید به حسننیت آن هنگام ترکیه تکیه کند.»
کارنگی میگوید که بارزانی از روی عمد و برای خاموش کردن آتش بحرانهای داخلی اقلیم، این زمان را برای برگزاری همهپرسی انتخاب کرده است. در این بخش از گزارش آمده است: «انتخاب این زمان خاص برای برگزاری همهپرسی، عامدانه است، زیرا مسعود بارزانی در مواجهه با بحرانهای داخلی اقلیم، نیاز دارد که اعتبار خود را به عنوان یک رهبر ملی، احیا کند. حزب بارزانی این روزها قدرت غالب است ولی به هرحال دیگر احزاب کردی مانند اتحادیه میهنپرستان کردستان، جنبش گوران، حزبهای اسلامگرا و پکک قدرت وی را به چالش میکشند.»
حکومت محلی اقلیم کردستان عراق چند وقتی است که اعلام کرده میخواهد در روز سوم مهر ماه سال جاری، برای استقلال از عراق، همهپرسی برگزار کند.
تاکنون هیچ یک از همسایگان عراق و یا قدرتهای عمده منطقهای و بینالمللی، از این اقدام حمایت نکردهاند و همه گفتهاند که روز قبل و بعد از برگزاری همهپرسی، به تمامیت ارضی عراق پایبند خواهند بود.
رژیم صهیونیستی اما در این میان، رسماً ازاستقلال کردستان حمایت کرده است.